Een tijdje terug werd ons gevraagd of wij interesse hadden om een artikel te schrijven voor Informatiemagazine Arnhem. We mochten zelf weten waarover, als het maar informatief was. Dit was dus een mooie kans om iets te vertellen over het belang van water en vissen in de stad. Deze week is het magazine uitgebracht en ligt het bij plekken als het stadshuis en de bibliotheek.
Water is een belangrijke bron van al het leven. De oceaan zorgt voor 70% van de zuurstof op aarde. Ook rivieren, plassen en sloten dragen hier aan bij. Rondom Arnhem is veel water aanwezig. De belangrijkste functie van sloten is het afvoeren van water. Maar sloten en vijvers zorgen ook voor verkoeling en dragen bij aan de biodiversiteit in de stad.
Vissen spelen een belangrijke rol in het zoetwaterecosysteem. Ze houden planten, insecten en andere vissoorten in toom. Zelf zijn ze ook een bron van voedsel voor andere dieren zoals vogels. Dieren, planten en bacteriën zorgen er samen voor dat het systeem blijft draaien. Ieder organisme heeft zijn functie. In de meest ideale situatie is er een balans tussen alle planten en diersoorten. Wanneer er een soort in zijn geheel verdwijnt dan gaat er een stukje van deze balans weg. Verdwijnen er teveel soorten dan zal het water in disbalans komen. Enkele soorten kunnen dan de overhand krijgen, het water kan vertroebelen of er kan een tekort of overschot aan voedingstoffen ontstaan. Hierdoor daalt de ecologische functie in het gebied, wat weer een impact heeft op het leven boven water.
Een vissoort die veel voorkomt in de wateren in en rondom Arnhem is de baars. De baars heeft drie basiskleuren. Het lichaam is geel tot lichtbruin met ongeveer zes donkere dwarsstrepen. De randen van de vinnen hebben een oranje tint. Hij komt voor in water met een rijke beplanting en open water. De jonge baarzen houden zich op nabij de waterplanten langs de oevers. De planten bieden een mogelijkheid om zich te verstoppen voor roofvissen zoals de snoek of volwassen soortgenoten.
Jonge baarzen kunnen scholen vormen met meer dan 100 vissen. Wanneer je goed kijkt naar zo’n school dan zie je dat ze allemaal ongeveer op dezelfde afstand van elkaar zwemmen. Wanneer de rust wordt verstoord schieten ze synchroon een bepaalde kant op zonder elkaar te raken. Baarzen kunnen o.a. met elkaar communiceren door geluiden te maken met hun zwemblaas.
De jonge baarzen eten vooral dierlijk voedsel zoals insecten en andere ongewervelden. Volwassen baarzen jagen ook op kleine vissen. Wanneer in maart de paaitijd aanbreekt zoeken de volwassen dieren de oever op om daar een breed lint van eieren vast te snoeren aan de oeverplanten. Het is dus belangrijk dat er genoeg oeverplanten op verschillende dieptes beschikbaar zijn.
Wanneer je regelmatig een stukje wandelt dan loop je vast ook langs een sloot of plas. In Arnhem liggen namelijk heel wat beekjes en sloten. Sta eens stil langs de waterkant en kijk eens wat je kunt zien. Is de bodem zichtbaar? Drijven er kroos of andere waterplanten op het water? Zie je verschillende planten onderwater of zie je weinig variatie? Water van goede kwaliteit is helder, bevat veel verschillende plantensoorten en is niet geheel bedekt met kroos of andere planten. Wanneer je hier meer over wilt weten kun je de app Waterleven downloaden.
Zie je iets op of in het water waar je vraagtekens bij hebt? Meld dit dan. Via meldpuntwater.nl komt je melding op de juiste plek terecht.
Schoon water is dus erg belangrijk voor een stad vol leven. Hieronder staan wat suggesties hoe je zelf kunt bijdragen aan een goede waterkwaliteit in de stad.
Voorkom schadelijke stoffen in het milieu. Schoonmaakmiddelen, wasmiddelen, bestrijdingsmiddelen, verzorgingsproducten en anti-vlooienmiddel zijn allemaal voorbeelden van middelen die we gebruiken en die in het water of het milieu terecht komen. Ga op zoek naar dier en milieuvriendelijke alternatieven.
Als iedereen zijn tuin vol legt met stenen dan stroomt het water te snel het riool in. Bij hevige regenval kan het riool overstromen. Het vervuilde rioolwater wordt dan overgestort in natuurwater. Hierdoor kan er ter plekke een zuurstoftekort in het water ontstaan wat onder andere vissensterfte tot gevolg kan hebben.
Op de markt en in biologische supermarkten zijn er vaak verpakkingsvrije opties. Ook zijn er verpakkingsarme winkels waar je pasta, rijst, meel, noten, peulvruchten en andere producten kunt kopen. Deze producten stop je dan in bakjes, potten, flessen en zakken die je zelf van huis meeneemt. Hier bestaat ook een online versie van, waarbij de producten in glazen potten worden bezorgd.
Zwerfaval komt niet alleen op straat terecht. Ook in sloten, vijvers, plassen, rivieren en in de zee vind je zwerfafval. Eenmaal in het water wordt het vaak niet meer opgemerkt. Help dus mee om zwerfaval op te ruimen. Dit kan alleen of met een groep. In Arnhem zijn verschillende groepen actief waarbij je kunt aansluiten. Via de gemeente kun je een grijper en vuilniszakring in bruikleen krijgen.